Sprawdziliśmy, czy coś zmieniło się w ostatnich latach z dopasowywaniem sektorów na Biegu Piastów do umiejętności uczestników. Wnioski są budujące.
Ostatnim raz, gdy analizowaliśmy wyniki (zobacz artykuł tutaj>>) sytuacja w dziedzinie dopasowywania sektorów startowych do umiejętności startujących na dystansie 50 km techniką klasyczną nie wyglądała zbyt dobrze i miała się coraz gorzej. Po przerwie związanej ze skróceniem Biegu Piastów w 2014 roku i brakiem czasu na opracowanie wyników analizy nadrabiamy zaległości.
Żeby formalności stało się zadość na końcu, dla chętnych, podajemy kilka założeń, które zostały wykorzystane do analizy. W tym miejscu wspomnimy jedynie najważniejsze.
Wszystkie statystyki w naszym materiale zostały przygotowane na podstawie liczby osób, które ukończyły bieg w poszczególnych latach oraz według tej samej metodyki co w 2012 roku, więc są porównywalne z wcześniejszymi obserwacjami.
Według nas sytuacja idealna to taka, gdy zawodnik przez cały dystans może jechać wśród zawodników o niemal takich samych umiejętnościach. Nie musi prawie nikogo wyprzedzać i sam wyprzedzany jest sporadycznie, więc kończy bieg w tym samym sektorze co zaczyna (np. startuje z 3. sektora – numery od 401 do 600 – i w takim sektorze kończy – pozycja od 401 do 600). Odchylenie pomiędzy sektorem końcowym i startowym wynosi wtedy 0. Taką sytuację trudno zapewnić, bo nawet stosując wyrafinowane metody o wyniku w dniu startu decyduje wiele czynników, jak choćby dyspozycja dnia, dobór smarów itp. Uznaliśmy, że komfort jazdy dla wyprzedzających i wyprzedzanych wciąż zostanie zachowany jeśli odchylenie w przypisaniu sektorów wyniesie nie więcej niż jeden (w powyższym przykładzie byłby to zatem sektor startowy 2. lub 4.), zatem wszystkich zawodników, którzy mieli to szczęście, że ukończyli zawody w tym samym sektorze co zaczęli, awansowali o jeden sektor lub jeden sektor stracili przyporządkowaliśmy do kategorii „Akurat +/-1”. W pozostałych przypadkach uznajemy, że przypisanie sektora startowego było błędne oraz powodowało niepotrzebny stres i dodatkowe ryzyko na trasie. W kategorii „Na wyrost” znaleźli się wszyscy ci zawodnicy, którzy w trakcie biegu stracili co najmniej 2 sektory (wyprzedziło ich zatem między 200 a 600 osób), natomiast w kategorii „Za karę” znaleźli się wszyscy ci zawodnicy, którzy w trakcie biegu awansowali o co najmniej 2 sektory (musieli zatem wyprzedzić około 200 do nawet 600 osób).
Stosowana kolorystyka jest spójna dla wszystkich wykresów. Przejdźmy zatem do omówienia wyników.
Liczba uczestników, którzy kończą Bieg maleje, ale komfort biegu rośnie
Na poniższym wykresie zaprezentowany został podział wszystkich uczestników, którzy ukończyli bieg w poszczególnych latach, na 3 opisane powyżej kategorie dopasowania sektorów na starcie i na mecie.
Źródło: opracowanie własne
Oprócz malejącej z roku na rok liczby zawodników, którzy kończą Bieg Piastów, widać, że w latach 2010 – 2013 liczba osób, która mogła biec w komfortowych warunkach malała z 982 osób w 2010 roku do 861 osób w 2013, który był najgorszym rokiem pod kątem przypisywania sektorów w analizowanym okresie. Wyjątkiem w tej części analizy był rok 2011, gdy w kategorii „Akurat +/-1” znalazło się aż 1.057 osób. Dla lepszego przeglądu sytuacji i większej porównywalności pomiędzy latami przygotowaliśmy także poniżej wersję zestawienia w ujęciu procentowym.
Źródło: opracowanie własne
Po przerwie w 2014 roku nastąpiła ogromna poprawa jakości w dopasowaniu sektorów wynikająca najprawdopodobniej z coraz bardziej konsekwentnego stosowania regulaminu. W tym roku, zaraz po ogłoszeniu wstępnej listy startowej, pojawił się nawet komunikat na stronie Biegu Piastów, aby nie pisać próśb o przeniesienie do innych sektorów, jeśli nie ma się odpowiedniego poparcia prośby w wynikach w innych maratonach narciarskich.
Na powyższym wykresie ewidentnie widać odsetkową poprawę w ostatnich trzech latach w każdej analizowanej kategorii dopasowania. Zmiany w kategoriach skrajnych („Na wyrost” i „Za karę”) zostały dodatkowo przedstawione bardziej szczegółowo na poniższych wykresach. Im mniejszy łączny odsetek uczestników w skrajnej kategorii oraz im bardziej stromy wykres tym lepiej. Obydwa wykresy zostały przedstawione w tej samej skali i prezentują odsetek z całej liczby tzw. „finisherów” w danym roku.
Źródło: Opracowanie własne
Widać, że z upływem czasu nie tylko maleje rozrzut (coraz mniejsze skrajności niedopasowania), ale i odsetek osób, które biegną w niekomfortowych warunkach (22% w 2017 vs. 45,54% w 2013 roku). Rozszerzenie tolerancji dopasowania do +/-2 sektorów obejmuje już w latach 2016 92% wszystkich osób, które ukończyły bieg, a w 2017 odpowiednio 91%. Rozpiętość odchyleń start – meta w 2017 roku była najmniejsza ze wszystkich analizowanych (od -6, do +7; tylko po jednej osobie w tych kategoriach), podczas gdy jeszcze w 2013 roku niedopasowanie -9 i +9 sektorów dotyczyło odpowiednio 2 i 7 osób. W tamtym roku Bieg Piastów ukończyła jednak największa liczba uczestników (1.581 zawodników).
Podsumowując, wygląda na to, że Stowarzyszenie Bieg Piastów wykonało w ostatnich 3 latach kawał dobrej roboty i na argument „Jestem fantastyczny i tyle :)”, nareszcie odpowiada „Sprawdzam”.
Inne założenia
Każdy zawodnik wraz z ogłoszeniem oficjalnej listy startowej ma przypisany numer startowy, który określa jednocześnie sektor startowy. Każdy sektor startowy może pomieścić co najwyżej 200 osób, a granice sektorów to kolejne krotności liczby 200, zatem zawodnicy z numerami od 1 do 200 włącznie zostali przypisani do sektora 1., z numerami od 201 do 400 do sektora 2. itd.
Każdy zawodnik, który dobiegł do mety i został sklasyfikowany ma przypisaną pozycję na podstawie osiągniętego czasu w klasyfikacji generalnej. Na tej podstawie przypisany jest sektor końcowy, który służy do porównania z sektorem startowym.
Kategoria „Na wyrost” została przypisana zawodnikom, którzy ukończyli bieg w sektorze gorszym co najmniej o 2 sektory niż przypisany sektor startowy, np. numer startowy 80 (sektor 1.), a osiągnięta pozycja w klasyfikacji 410 (sektor 3.).
Kategoria „Za karę” została przypisana zawodnikom, którzy ukończyli bieg w sektorze lepszym co najmniej o 2 sektory niż przypisany sektor startowy, np. numer startowy 420 (sektor 3.), a osiągnięta pozycja w klasyfikacji 110 (sektor 1.).
Do analizy odchyleń pomiędzy sektorami przypisanymi na starcie i na mecie służą rzeczywiste liczebności zawodników w poszczególnych sektorach startowych, spośród tych którzy ukończyli zawody. W poszczególnych latach były one zawsze niższe niż oficjalne 200 osób, a to dlatego, że nie wszyscy startują (DNS) i nie wszyscy zostają sklasyfikowani na mecie (DNF, DSQ).
2015* – z analizy usunięto 48 osób, które miały numery powyżej 2000. Nie mamy wiedzy, czy w tym roku funkcjonował 11. sektor startowy, czy został włączony do wcześniejszego sektora, czy może to były sztuczne numery przyporządkowane do różnych sektorów.
2014 – w analizie nie został uwzględniony 38. Bieg Piastów, ponieważ główny dystans CT został skrócony do 10 km ze względu na brak śniegu.
„Finisher” – zawodnik, który w ukończył bieg i został sklasyfikowany w zawodach.
Piotr Zygadlewicz